13 marca 2014 r. na Uniwersytecie Warszawskim odbyło się spotkanie pt. „Ukraina po Majdanie. Relacja uczestnika” zorganizowane przez Ośrodek Analiz Politycznych oraz Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Zaproszeni prof. Markijan Malski, ambasador Ukrainy w Polsce oraz prof. Wasyl Marczuk, prorektor ds. międzynarodowych na Narodowym Uniwersytecie Przykarpackim im. W. Stefanyka w Iwano-Frankowsku a zarazem dyrektor Przykarpackiego Centrum Badań Europejskich i Euroatlantyckich oraz uczestnik wydarzeń na Majdanie. Spotkanie poprowadził prof. Stanisław Sulowski.
prof. Stanisław Sulowski
Po powitaniu oby przybyłych gości dyrektor obu jednostek Uniwersytetu, które współorganizowały wydarzenie poprosił prof. Markijana Malskiego o zarysowanie skomplikowanej sytuacji międzynarodowej Ukrainy.
Ambasador w pierwszych słowach zaakcentował trudne położenie swojego kraju oraz wcześniej nieoczekiwane okoliczności powstałego konfliktu. Profesor Malski akcentował przede wszystkim brutalne naruszenie prawa międzynarodowego a zarazem konieczność jak najszybszego rozwiązania konfliktu. Zdaniem ambasadora, jego brak mógłby być niepotrzebnym precedensem. W przekonaniu pierwszego z gości konflikt między Ukrainą a Rosją ma wymiar nie tyle regionalny co wręcz globalny – zaangażowani w niego są bowiem wszyscy najważniejsi gracze areny międzynarodowej. Za szczególnie istotne ambasador uznawał przywrócenie dialogu politycznego z Rosją a także stanowczy głos Unii Europejskiej wobec niej. Prof. Markijan Malski zwrócił uwagę, że napięcie rośnie nie tylko na samym Krymie ale także na wschodniej granicy Ukrainy.
prof. Markijan Malski, Ambasador Ukrainy
Prelegent dużą nadzieję przykładał do działań wspólnoty międzynarodowej na rzecz uniknięcia rozszerzenia ukraińskiego konfliktu a zarazem doceniał pełne życzliwości ze strony Polski zainteresowanie sytuacją na Ukrainie. Za bardzo ważny gest solidarności prof. Markijan Malski uznał zaproszenie na niedawną uroczystość z okazji 15-lecia przystąpienia Polski do NATO, gdzie obok członków Rady Bezpieczeństwa Narodowego, byłych prezydentów, premierów oraz marszałków Sejmu i Senatu zaproszony został także ambasador Ukrainy w Polsce. Prelegent wyrażał także nadzieję na podpisanie 21 marca umowy stowarzyszeniowej między Ukrainą a Unią Europejską, w czym upatrywał ważnej deklaracji politycznej, która pozwoli określić zasady współpracy z UE na najbliższe lata. Za najważniejsze zadanie w najbliższym czasie na Ukrainie ambasador uznał przygotowanie i wdrożenie trudnych reform gospodarczych i administracyjnych – wyzwanie tym trudniejsze w obliczu ukraińsko-rosyjskiego konfliktu.
Prof. Wasyl Marczuk
Po wystąpieniu ambasadora prof. Stanisław Sulowski poprosił o zabranie głosu prof. Wasyla Marczuka – tytułowego uczestnika wydarzeń na Majdanie. Swoją wypowiedź drugi z prelegentów rozpoczął od przywołania pamięci Romana Guryka – jednego ze studentów Narodowego Uniwersytetu Przykarpackiego, który poległ na Majdanie. Zdaniem profesora, po 23 latach niepodległości Ukrainy stanęła ona wobec realnych zagrożeń i granic swojej egzystencji.
Prelegent w swoim wystąpieniu zarysował socjologiczne tło niedawnych wydarzeń na Ukrainie. Powoływał się na badania, które wskazywały, że z Majdanem sympatyzowali przede wszystkim mieszkańcy zachodu oraz centrum kraju. Profesor podkreślił, że zgodnie z wynikami badań Fundacji Badań Demokratycznych jedynie ok. 12 % respondentów opowiadało się za bliższą integracją Ukrainy z Federacją Rosyjską. Spośród nich 40% to mieszkańcy półwyspu krymskiego, ok. 30% to mieszkańcy wschodnich regionów kraju. Szczególne znaczenie w całym proteście mieli odgrywać studenci, będący w przekonaniu profesora jego głównymi uczestnikami. Co ciekawe, w przypadku uczelni ze Lwowa i Iwano-Frankowska miało się to odbywać przy poparciu władz rektorskich, które bezprecedensowymi decyzjami przesunęły sesje egzaminacyjne z grudnia na styczeń.
Na Majdanie znalazły się również wszystkie opozycyjne siły polityczne a także ruchy społeczne, które organizowały się w trakcie trwających protestów. Trudna sytuacja gospodarcza kraju sprawiła, że znalazły się tam także środowiska radykalne. Profesor podkreślił jednak, że pogłębione badania na temat zjawiska społecznego jakim był Majdan są jeszcze przed ukraińskimi politologami.
W nawiązaniu do wypowiedzi przedmówcy prof. Marczuk stwierdził, że największe reformy czekają jego kraj w obszarze wymiaru sprawiedliwości oraz gospodarki. Za bardzo istotną patologię ukraińskiego życia publicznego uznał także wszechobecną korupcję.
W podsumowaniu swojego wystąpienia profesor stwierdził, że skala protestu ukraińskiego społeczeństwa była zaskakująca dla władz, które nie doceniły determinacji Ukraińców opowiadających się za stowarzyszeniem z Unią Europejską. Zdecydowana radykalizacja Majdanu miała nastąpić po decyzji władz o użyciu siły i pierwszych ofiarach – wtedy pojawiły się postulaty odwołania prezydenta, wcześniejszych wyborów oraz powrotu konstytucji z 2004 roku.
Trzecią część spotkania poświęcono na pytania do prelegentów od pozostałych uczestników spotkania, którzy wyjątkowo licznie przybyli do Audytorium im. S. Czarnowskiego. Dotyczyły one między innymi nastrojów w poszczególnych regionów Ukrainy oraz radykalizacji niektórych sił politycznych na Ukrainie. Przede wszystkim zastanawiano się jednak nad dalszymi scenariuszami rozwoju sytuacji politycznej. W tej części głos zabierali między innymi dr Radzisława Gortat, prof. Ryszard Zięba czy prof. Wawrzyniec Konarski z Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dr Radzisława Gortat
Dr Radzisława Gortat w odniesieniu do wypowiedzi obu zaproszonych gości postawiła tezę, że głównym powodem wydarzeń na Ukrainie było opuszczenie ukraińskiego społeczeństwa przez każdą ekipę sprawującą władzę w przeciągu ostatnich 20 lat. Rozmowy dr Radzisławy Gortat z Ukraińcami dowodzą ich ogólnego przekonania o braku szacunku władzy do społeczeństwa oraz instrumentalnym podejściu do obywateli jako wyborców w czasie kolejnych elekcji. Kwestia stowarzyszenia z Unią Europejską w przekonaniu uczestniczki spotkania była niewątpliwie bardzo ważna, niemniej stała się jedynie pretekstem do rozpoczęcia akcji protestacyjnych. Realnym powodem wybuchu niezadowolenia i powstania ruch sprzeciwu była zdaniem doktor głęboka frustracja społeczna, obecna zresztą w kraju od wielu lat. Dowodzi tego choćby to, że Majdan stał się miejscem protestu przede wszystkim wobec prezydenta i ugrupowania rządzącego ale także wobec części sił opozycyjnych.
Prof. Ryszard Zięba
Profesor Ryszard Zięba nawiązał do wystąpienia ambasadora Ukrainy, w którym rozpatrywał on sytuację polityczną Ukrainy z perspektywy stosunków międzynarodowych. Profesor Zięba stwierdził, że wielką naiwnością było twierdzenie o stabilności Europy w nowym ładzie, powstałym po 1989 roku. Jego zdaniem porządek ten miał swoje wady od samego początku – nie dostrzegał bowiem potrzeb narodów z państw poradzieckich. Partnerstwo Wschodnie jest natomiast w przekonaniu profesora zbyt słabym projektem dla zmiany tej sytuacji. Prof. Zięba zwrócił uwagę na to, że system międzynarodowy jest stabilny tylko wtedy, gdy stosunkowo równomierna jest redystrybucja sił – w obecnej sytuacji tak natomiast nie jest. W przekonaniu profesora celem zachodnich demokracji stało się zniwelowanie wpływów Rosji – stąd kluczową kwestią staje się zapewnienie porozumienia między mocarstwami. Realną alternatywą jest kolejna zimna wojna, której skutki mogą dotknąć całej Europy.
Prof. Wawrzyniec Konarski
Profesor Konarski na początku swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na to, że Ukraina ma zagwarantowaną integralność terytorialną na mocy tzw. memorandum budapesztańskiego z grudnia 1994 roku. Gwarantem jej bezpieczeństwa są Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Rosja. Profesor zauważył także, iż ani opinia publiczna ani też główni aktorzy sceny międzynarodowej nie zareagowali na pierwsze oznaki potencjalnego konfliktu na Krymie, jakim było przesunięcie o 11 kilometrów rosyjskiej strefy przygranicznej w głąb Gruzji. Jednocześnie prof. Konarski wyraził oburzenie niektórymi niepokojącymi wypowiedziami ukraińskich polityków, reprezentujących radykalne ugrupowania, którzy żądali, by w granicach Ukrainy znalazła się Chełmszczyzna i Przemyśl. 
W natychmiastowej odpowiedzi ambasador Markijan Malski wyraźnie odciął się od retoryki radykalnych ukraińskich środowisk twierdząc jednocześnie, że jego marzeniem jest integracja Ukrainy z państwami UE, która między innymi pozwoli na otworzenie granic i bliższe kontakty między narodami wewnątrz europejskiej wspólnoty.
Po krótkim podsumowaniu wypowiedzi prelegentów oraz części dyskusyjnej prof. Stanisław Sulowski zakończył spotkanie, zapraszając wszystkich jego uczestników do udziału w kolejnych przedsięwzięciach Ośrodka Analiz Politologicznych oraz Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.