19 listopada 2012 r. Ośrodek Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego wraz z Pracownią Marketingu i Komunikowania Politycznego Instytutu Nauk Politycznych UW zorganizowali w ramach cyklu seminariów Komentarze Politologiczne seminarium pt. Internet a polskie elity polityczne – cyberprofesjonaliści czy cyberamatorzy?.
Głównym celem seminarium było zaprezentowanie wyników badania kultury politycznej polskich elit politycznych i obywateli w Internecie w okresie wyborów parlamentarnych w 2011 roku. Badania zrealizowane zostały przez zespół badaczy z Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach projektu badawczego Formy i treści ekspresji kultury politycznej Polaków w Internecie w kampanii wyborczej 2010 i 2011 kierowanego przez prof. Jana Garlickiego. Ponadto seminarium towarzyszyła promocja publikacji opracowanej na podstawie wyników przeprowadzonych badań – 26. numeru Studiów Politologicznych, opublikowanego pod redakcją prof. Jana Garlickiego i dr Daniela Midera zatytułowanego Elity polityczne a Internauci. Studium kultury politycznej w okresie wyborów.
Seminarium rozpoczął prowadzący spotkanie prof. Jan Garlicki, omawiając tematykę i metodologię przeprowadzonych badań. Następnie profesor wygłosił swój referat pt. Komunikowanie polityczne w Internecie. Główne tezy płynące z prezentacji były następujące: po pierwsze, rola Internetu w komunikowaniu politycznym wciąż rośnie, jednak to telewizja a nie Internet jest głównym źródłem informacji dla Internautów; po drugie, Internet jest medium wykorzystywanym do przekazu informacji o charakterze politycznym, jednak ich objętość jest wciąż niewielka, zaś analiza porównawcza między 2010 a 2011 rokiem, nie wykazała tendencji wzrostowej w tym aspekcie.
Jako drugi, swój referat pt. Polscy Internauci – cyberentuzjaści, cybermalkontenci czy cybermaruderzy? wygłosił dr Daniel Mider. Jego wystąpienie dotyczyło w pierwszej kolejności omówienia metodologii badania postaw Internautów wobec zastosowań Internetu w polityce. W dalszej części swojego przemówienia, dr D. Mider omówił wyróżnione przez siebie na podstawie badania CAWI (na próbie N=757) trzy typy polskich Internautów, omawiając charakterystykę (zarówno socjodemograficzną, jak i preferencji wyborczych) każdego z nich. Wspomniane typy to: stanowiący grupę najliczniejszą cybermaruderzy (68,4%) – zwolennicy stagnacji ambiwalentnej, cyberentuzjaści (26,1%) – umiarkowani rewolucjoniści (reformatorzy) oraz rewolucjoniści oraz cybermalkontenci (5,6%) – umiarkowani reakcjoniści (konserwatyści) oraz reakcjoniści. Wnioski płynące z referatu dr D. Midera dotyczyły zarówno bieżących obserwacji – przede wszystkim faktu, że politycy nie są przez Internautów uznawani za źródło zmian, jak i obserwacji bardzo prospektywnych – możliwej ewolucji w kierunku demokracji bezpośredniej poprzez zwiększenie roli Internetu lub traktowania Internetu jako narzędzia pomocniczego dla demokracji (co wydaje się być wizją bardziej prawdopodobną).
Kolejną prelegentką była dr Adrianna Chibowska, która mówiła o Wymiarze merytorycznego i komunikacyjnego aktywności partii politycznych w Internecie. Pierwszym aspektem, który zwraca uwagę jest fakt, że choć aktywność polityków w Internecie wzrasta (szczególnie w czasie kampanii wyborczych), jest ona przez Internautów oceniana raczej negatywnie, jedynie jako narzędzie instrumentalne wzmacniające przedmiotowe traktowanie wyborców. W swoim wystąpieniu dr A. Chibowska wyróżniła wymiar merytoryczny aktywności politycznej w Internecie, analizując Sieci 1.0 (tradycyjne strony internetowe (WWW), fora dyskusyjne, newslettery czy komunikatory internetowe) i Sieci 2.0 (blogi, mikroblogi, serwisy społecznościowe, chaty) oraz analogicznie wymiar komunikacyjny Sieci 1.0 i Sieci 2.0. Respondenci (Internauci) uznają, że działania polityków w Internecie są pomysłowe, jednak dostrzegalny jest brak dopracowanej strategii marketingowej, i przede wszystkim – brak budowania więzi z wyborcami. Zdaniem Internautów działalność polityków ma charakter głównie promocyjny, ale wygłaszane przez nich deklaracje w świecie wirtualnym nie przekładają się na interakcje w świecie rzeczywistym. Ponadto przekaz Sieci 2.0. nie wnosi innych jakościowo informacji, a ma jedynie charakter nawiązujący, często powielający treści publikowane w Sieci 1.0.
Ostatni referat, Reprodukcja politycznej cyber-sieci – wyniki badania partii politycznych w Internecie za pomocą robota sieciowego INPSpider, zaprezentowała mgr Aneta Marcinkowska. W swoim wystąpieniu przybliżyła ona metodę analizy sieciowej oraz wymiar techniczny stworzonego na potrzeby badania narzędzia – robota sieciowego INPSpider. Wyjaśniła także, w jaki sposób przeprowadzano wszystkie dwanaście pomiarów badania i jakie strony internetowe analizowano (było to sześć stron największych partii politycznych kandydujących w wyborach parlamentarnych 2011 roku – PO, PJN, PSL, PiS Ruch Palikota oraz SLD). Następnie mgr A. Marcinkowska zaprezentowała wyniki badania w wymiarze analizy egzogenicznej (badanie topografii zewnętrznej) oraz analizy endogenicznej (badanie topografii wewnętrznej).
Po wszystkich wystąpieniach, został otwarty panel dyskusyjny, na którym zgromadzeni goście mogli zadawać pytania prelegentom. Poruszane w tej części seminarium zagadnienia dotyczyły zarówno kwestii metodologicznych zrealizowanych badań, jak i ich wyników. Inne tematy dotyczyły aspektów związanych z partycypacją polityków w Internecie, chociażby kształtowaniem się demokracji pod wpływem wzrastającej roli Internetu w życiu społecznym i politycznym.
Na zakończenie seminarium prof. J. Garlicki dokonał podsumowania poruszanych kwestii, zachęcając zgromadzonych gości do obserwowania relacji, jaka powstaje na styku polityki i Internetu.